Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας προκαλείται από κάποιους τύπους ενός κοινού ιού που ονομάζεται ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων ή αλλιώς με τα αρχικά HPV (Human Papilloma Virus). Η ασθένεια περιλαμβάνει παθολογική και ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των κυττάρων που σχηματίζουν τον τράχηλο.

Υπάρχουν περισσότεροι από 100 τύποι του ιού που σχετίζονται με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Οι περισσότεροι είναι τύποι χαμηλού κινδύνου και δεν προκαλούν καρκίνο στον τράχηλο. Ωστόσο, οι τύποι υψηλού κινδύνου (ογκογόνοι), μπορούν να προκαλέσουν την εμφάνιση παθολογικών κυττάρων που, αν δεν θεραπευθούν, μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Ωστόσο, ακόμη και οι λοιμώξεις από ογκογόνους τύπους μπορεί να περάσουν χωρίς θεραπεία. Σε ορισμένες όμως περιπτώσεις θα παραμείνουν και μέσα σε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα αυτά τα παθολογικά κύτταρα μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας- συνήθως σε ένα χρονικό διάστημα 10 με 20 ετών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η διαδικασία αυτή μπορεί να συμβεί πολύ πιο γρήγορα αλλά είναι γενικά αποδεκτό ότι είναι μια ασθένεια με αργή εξέλιξη.

Ο εμβολιασμός παράλληλα με τον τακτικό έλεγχο με τεστ Παπανικολάου, μπορεί να σας προσφέρει επιπλέον προστασία έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Εδώ θα εξηγήσουμε περισσότερα για τον εμβολιασμό έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, πώς λειτουργεί, πόσο αποτελεσματικός είναι καθώς και το σημαντικό ρόλο που μπορεί να παίξει στην πρόληψη της ασθένειας. Ωστόσο, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι ενώ ο εμβολιασμός προσφέρει αποτελεσματική προστασία έναντι της ανάπτυξης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας – δεν προστατεύει έναντι όλων των ογκογόνων τύπων του ιού HPV, μόνο έναντι των πιο συχνών. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, κορίτσια και γυναίκες μπορεί να έρθουν σε επαφή με άλλους λιγότερο συχνούς ογκογόνους τύπους, επομένως ο τακτικός έλεγχος με το τεστ Παπανικολάου είναι ακόμη απαραίτητος για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Πώς λειτουργεί ο εμβολιασμός;

Το ανοσοποιητικό σας σύστημα, το φυσικό σύστημα του οργανισμού για την αντιμετώπιση ασθενειών, είναι σχεδιασμένο για να σας προστατεύει από λοιμώξεις. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις – όπως οι λοιμώξεις με τον ιό HPV – η φυσική ανοσία μπορεί να μην είναι αρκετή για να σας προστατεύσει.

Η πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας μέσω του εμβολιασμού λειτουργεί με το να διεγείρει το ανοσοποιητικό σας σύστημα στο να παράγει επιπλέον προστασία έναντι της λοίμωξης από τον HPV. Όπως τα περισσότερα εμβόλια είναι σχεδιασμένο για να προσφέρει ανοσία έναντι της λοίμωξης, χωρίς να εμφανίσετε την ασθένεια ή τα συμπτώματά της.

Μόλις εμβολιαστείτε, το ανοσοποιητικό σας σύστημα αναγνωρίζει τους ιούς που εισέρχονται,  παράγει ουσίες που ονομάζονται αντισώματα και προσπαθεί να τους καταστρέψει ή να τους αποδυναμώσει. Με τον τρόπο αυτό, το ανοσοποιητικό σας σύστημα μπορεί να σας προστατεύσει καλύτερα έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Εφόσον ο εμβολιασμός δεν περιλαμβάνει όλους τους τύπους του HPV που προκαλούν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, δεν προστατεύει έναντι όλων των τύπων, παρά μόνο έναντι των συχνότερων ογκογόνων τύπων.

Ποιος μπορεί να ωφεληθεί από τον εμβολιασμό;

Όλες οι σεξουαλικά ενεργές γυναίκες κινδυνεύουν από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Ο κίνδυνος αυτός γίνεται μεγαλύτερος στις γυναίκες μικρότερης ηλικίας και με πολλούς σεξουαλικούς συντρόφους. Ωστόσο μπορείτε να κάνετε κάποια βήματα για να μειώσετε τον κίνδυνο. Η καλύτερη δυνατή προστασία έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι ο συνδυασμός του τακτικού ελέγχου με το τεστ Παπανικολάου και του εμβολιασμού. Πρέπει πάντα να ρωτάτε το γιατρό σας για το αν ο εμβολιασμός είναι κατάλληλος για εσάς – αλλά δείτε εδώ έναν οδηγό για το ποιος μπορεί να ωφεληθεί από τον εμβολιασμό παράλληλα με τον τακτικό έλεγχο με τεστ Παπανικολάου.

Σεξουαλικά ενεργές γυναίκες

Ο ιός HPV ο οποίος προκαλεί πάνω από το 99% των περιστατικών καρκίνου του τραχήλου της μήτρας – είναι πολύ διαδεδομένος και μεταδίδεται εύκολα. Το 80% των γυναικών που έχουν υπάρξει σεξουαλικά ενεργές είναι πιθανόν να προσβληθούν από τον ιό HPV κάποια στιγμή στη ζωή τους. Παρότι οι περισσότεροι τύποι του ιού είναι χαμηλού κινδύνου και δεν οδηγούν σε καρκίνο, υπάρχουν ορισμένοι τύποι που μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.

Ο ιός μεταδίδεται μέσω της σεξουαλική επαφής – αλλά δεν είναι απαραίτητο να είναι επαφή με διείσδυση.

Ο εμβολιασμός, επιπλέον του τακτικού ελέγχου με τεστ Παπανικολάου, προσφέρει προστασία έναντι της λοίμωξης με τον ιό HPV που προκαλείται από τους πιο συχνούς υψηλού κινδύνου τύπους του HPV.

Εμβολιασμός -Πόσο αποτελεσματικός είναι;

Ο εμβολιασμός προσφέρει προστασία έναντι ορισμένων υψηλού κινδύνου τύπων της λοίμωξης με HPV, τη βασική αιτία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Στην ουσία, ο εμβολιασμός βοηθάει να μειωθεί ο κίνδυνος από τους τύπους του HPV που μπορεί να προκαλέσουν πάνω από το 70% των περιστατικών καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Ακόμη και αν έχετε ήδη έρθει σε επαφή με τον ιό, ο εμβολιασμός μπορεί ακόμη να είναι αποτελεσματικός. Παρότι η λοίμωξη με HPV είναι συχνή στις σεξουαλικά ενεργές γυναίκες, οι περισσότερες δεν έχουν προσβληθεί από λοίμωξη με όλους τους τύπους που καλύπτει το εμβόλιο. Επομένως, χωρίς τον εμβολιασμό θα μπορούσαν και πάλι να προσβληθούν από λοίμωξη με κάποιον άλλο υψηλού κινδύνου τύπο του ιού στο μέλλον. Αυτό σημαίνει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι αργά για να ωφεληθείτε από αυτή την επιπλέον προστασία έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Αυτή τη στιγμή, ο εμβολιασμός έχει αποδειχθεί ότι λειτουργεί καλά και συνεχίζει να προσφέρει προστασία. 

Θα συνεχίσω να χρειάζομαι προληπτικό έλεγχο μετά τον εμβολιασμό;

Η απάντηση είναι σίγουρα “ναι”. Παρότι ο εμβολιασμός προσφέρει προστασία από τους πιο συχνά εμφανιζόμενους τύπους του HPV που μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, υπάρχουν ακόμη κάποιοι λιγότερο συχνοί τύποι του HPV που μπορεί να προκαλέσουν την ασθένεια και οι οποίοι δεν καλύπτονται από τον εμβολιασμό. Ο τακτικός έλεγχος με το τεστ Παπανικολάου είναι λοιπόν πολύ σημαντικός για να εντοπίζει πιθανά πρώιμα σημάδια του καρκίνου στον τράχηλο και να σας δίνει τη δυνατότητα να λαμβάνετε θεραπεία πριν αυτός εξελιχθεί.

Πόσο ασφαλής είναι ο εμβολιασμός;

Όπως και με κάθε τύπο εμβολιασμού, πριν λάβουν έγκριση τα εμβόλια για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας έχουν εξεταστεί εκτενώς σε κλινικές μελέτες που περιλαμβάνουν χιλιάδες γυναίκες από ένα ευρύ ηλικιακό φάσμα.

Τα αποτελέσματα ελέγχονται κατά τη διάρκεια κάποιων ετών και αναλύονται για πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες. Ο εμβολιασμός έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι γενικά καλά ανεκτός. Όπως και με άλλα εμβόλια έχουν αναφερθεί ανεπιθύμητες ενέργειες, οι συχνότερες από τις οποίες ήταν κοκκινίλα, πρήξιμο και ήπιος πόνος στο σημείο της ένεσης και οι οποίες, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν είχαν μεγάλη διάρκεια.

Στη συνέχεια οι ιατρικές και κρατικές αρχές της κάθε χώρας μελετούν όλα τα στοιχεία πριν δώσουν την έγκριση για άδεια κυκλοφορίας στη συγκεκριμένη χώρα. Μόνο τότε, μετά από χρόνια έρευνας και ελέγχου, ένα εμβόλιο ή φάρμακο μπορεί να θεωρηθεί κατάλληλο για συνταγογράφηση.

Πώς μπορώ να εμβολιαστώ;

Ο εμβολιασμός γίνεται με τρεις ενέσεις στο μπράτσο – που χορηγούνται διαδοχικά σε μια περίοδο έξι μηνών.